Հերմինե Նաղդալյան. Լեռնային Ղարաբաղը Եվրոպայի մաս է` անկախ իր կարգավիճակից, և նրա ժողովուրդը պատկանում է եվրոպական ընտանիքին

Լեհաստանի խորհրդարանի նախագահ Մարեկ Կուխչինսկու հրավերով օգոստոսի 30-31-ին Վարշավայում կայացել է Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի երկրների «Համերաշխություն և ինքնիշխանություն» խորհրդարանական համաժողովը, որին մասնակցել են Հայաստանի, ՈՒկրաինայի,Վրաստանի, Սերբիայի, Մակեդոնիայի, Բոսնիա և Հերցեգովինայի, Չեռնոգորիայի, Բելառուսի, Թուրքիայի, Ադրբեջանի խորհրդարանների նախագահներ, փոխնախագահներ, բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաներ: Օրակարգի երկու գլխավոր թեմաներն էին՝ Եվրամիության վերածնունդն ու տարածաշրջանային համագործակցությունը Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայում և ազգային խորհրդարանների ներդրումը Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայում բազմակողմ համագործակցության մեջ: Հայաստանը համաժողովում ներկայացնում էր ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը: Նրա մեկնաբանությամբ՝ այս թեմաները Լեհաստանի խորհրդարանի պատգամավորները համարել են ժամանակակից եվրոպական զարգացումների իմաստով խիստ մտահոգիչ և նախաձեռնել են բարձրաստիճան խորհրդարանական համաժողով, որտեղ բանավեճերի և քննարկումների մոդերատորներ են Լեհաստանի Սեյմի և Սենատի՝ ստորին և վերին պալատների նախագահներ Մարեկ Կուխչինսկին և Ստանիսլավ Կարչևսկին: «Կարծում եմ՝ այս փաստն արդեն բավական խոսուն է համաժողովի և ընթացող քննարկումների կարևորության առումով:

Լեհաստանի խորհրդարանի խոսնակը նշում է, որ անհանգստացնող է ԵՄ-ում ի հայտ եկած և շարունակվող ճգնաժամը, որը տարեցտարի վտանգավոր է դառնում: Այնքան վտանգավոր, որ հանգեցրեց Մեծ Բրիտանիայի ԵՄ-ից դուրս գալուն, նաև որոշ կենտրոնախույս շարժումների, որ նկատվում են այլ երկրներում: Իհարկե, այդպիսի բազմամարդ ընտանիքում հնարավոր են վեճեր և անհամաձայնություններ ու թերևս վտանգավոր չեն, երբ կան կայուն ինտեգրացիոն կապեր, բայց ակնհայտ է, որ խնդիրները դադարել են այլևս միայն եվրոպական քաղաքական շրջանակների օրակարգի մաս լինել և դարձել են մասսաների մտահոգության և հաճախակիացող անհամաձայնության առարկան: Մի շարք մարտահրավերներ, որ ծառացած են այսօրվա Եվրոպայի առաջ, իսկապես խիստ մտահոգիչ են՝ ահաբեկչությունը, անվտանգությունը, միգրացիան, եվրոյի գոտին, պայմանագրային պարտավորությունների կատարման հարցերը և այլն ազդում են հասարակական տրամադրությունների վրա:

Համաժողովի մասնակիցների հետ հանդիպումների ընթացքում նախաձեռնողներն ընդգծում են, որ աշխարհի շատ վայրերում են այսօր երևան գալիս հասարակական անհանգստությունը և քաղաքական արժեհամակարգի չարաշահումները, մինչ օրս եղած գաղափարների նկատմամբ անհավատությունը և պետական կառույցների նկատմամբ թերահավատությունը: Ո՞րն է քաղաքական գործիչների, պատգամավորների դերը: Համաձայն եմ առաջադեմ և պատասխանատու եվրոպական կոնցեպտի հետ և համոզված եմ՝ մեր գլխավոր առաքելությունը՝ կառուցել պետություն, որը անվտանգ տուն և վստահ ինքնահաստատման տարածք կլինի յուրաքանչյուր քաղաքացու համար:

Լեհաստանը, որպես եվրոպական ինտեգրմանը համախոհ երկիր, իրեն պատասխանատու է զգում ողջ եվրոպական ընտանիքի բարգավաճման համար և անհրաժեշտ է համարում լայնածավալ խորհրդակցություններ ապագա եվրոպական բարեփոխումների շուրջ: Համաժողովի մասնակից երկրների մի մասը ԵՄ անդամ չէ, բայց վաղուց արդեն որևէ մեկը չի մտածում, որ ԵՄ-ի գործընթացներն ազդում են միայն ԵՄ անդամ երկրների և ժողովուրդների վրա: Մի շարք երկրներ ԵՄ անդամ չեն, բայց ունեն ԵՄ-ի հետ համագործակցային ծրագրեր և գործընթացներ, որ կարևոր է եվրոպական ընդհանուր տան համատեղ կառուցման գործում: Հայաստանը շարունակում է հետևողականորեն զարգացնել իր հարաբերությունները ԵՄ-ի հետ Արևելյան գործընկերության ծրագրի շրջանակներում և այլ ձևաչափերով, շարունակվում են բանակցությունները Հայաստանի և ԵՄ-ի միջև` նոր երկկողմ համաձայնագրի մշակման շուրջ»՝ նշեց ԱԺ փոխնախագահը՝ պատմելով համաժողովի մասին:

Վարշավյան համաժողովում ելույթ ունենալով՝ ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանն ասել է, որ համաժողովը լավ հնարավորություն է` բացահայտելու և քննարկելու այն խնդիրները, որոնք մտահոգում են այսօր և հրատապ ուշադրության կարիք ունեն:

«Այսօր մեր թեման տարածաշրջանային համագործակցությունն ու Եվրամիության դերն է: Մեր տարածաշրջանում իրականությունն այնպիսին է, որ երբ մենք խոսում ենք համագործակցության մասին, առաջին հերթին մեր մտքում պատկերացնում ենք անվտանգության խնդիրներին վերաբերող քաղաքական երկխոսությունը, քանզի իրավիճակը տարածաշրջանում բավական բարդ և լարված է:

Ճիշտ մեր կողքին գոյություն ունեցող պատերազմական գոտիները, քաղաքական ծայրահեղականության աճը, միջազգային ահաբեկչության ընդլայնումը մարտահրավերներ են, որ վտանգում են տարածաշրջանի խաղաղությունն ու անվտանգությունը և դրանց դեմ պայքարելու ընդհանուր ջանքեր են պահանջում:

Հայաստանն ապրում է բարդ իրականության մեջ` շրջափակված երկու հարևաններով: Արևելքից Ադրբեջանն է` իր ագրեսիվ ռազմական քաղաքականությամբ, արևմուտքից` Թուրքիան, որը երկու տասնամյակից ավելի շարունակում է փակ պահել սահմանը Հայաստանի հետ` կոպտորեն խախտելով միջազգային իրավունքի նորմերը: Վստահ եմ` տեղյակ եք այս տարվա ապրիլի սկզբին Լեռնային Ղարաբաղի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած վերջին ռազմական ագրեսիայի մասին: 1994-ի զինադադարից ի վեր, այդ ագրեսիան ամենածավալունը և լայնամասշտաբն էր, թիրախավորել էր ոչ միայն զինված ուժերին, այլև խաղաղ բնակիչներին: Խնդիրն այսօր վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգությանը, նրանց ապրելու իրավունքին: Լեռնային Ղարաբաղը Եվրոպայի մաս է` անկախ իր կարգավիճակից, և նրա ժողովուրդը պատկանում է եվրոպական ընտանիքին: ԵՄ դերն այս գործընթացներում անփոխարինելի է և չափազանց կարևոր: Տարբեր մակարդակներում ԵՄ-ն իր պատրաստակամությունն է հայտնել աջակցելու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների գործունեությանը, որը միակ միջազգայնորեն լիազորված մարմինն է՝ կոչված աշխատելու Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ` հիմնվելով միջազգային իրավունքի երեք սկզբունքների` ինքնորոշման իրավունքի, տարածքային ամբողջականության և ուժի չկիրառման վրա: Հայաստանը կարևորում է ԵՄ հավասարակշռված դիրքորոշումը և խնդրի համապարփակ լուծման համար բարենպաստ միջավայր ստեղծելու նվիրվածությունը: Գուցե հետևողական քաղաքականության շնորհիվ Եվրամիությանը հաջողվի կոտրել ադրբեջանական քաղաքականության սառույցը, կամուրջ դառնալ և նպաստել վստահության կառուցմանը: Դա հեշտ չի լինի, քանի դեռ մեր հարևանը մոլեռանդորեն մերժում է համագործակցության բոլոր ձևերը, բայց մենք մեր հույսը չենք կորցնում:

Ղարաբաղն այսօր կայացած պետություն է` պետականության իր բոլոր ատրիբուտներով և հաստատություններով` Սահմանադրությամբ, ակտիվ քաղաքացիական հասարակությամբ և կենսունակ տնտեսությամբ: Դա շատ կարևոր աշխարհաքաղաքական գործոն է տարածաշրջանում, որը նպաստում է կայունությանն ու խաղաղությանը: Իր անկախությամբ Ղարաբաղն ապացուցել է, որ հուսալի, կանխատեսելի և պատասխանատու գործընկեր է միջազգային հանրության համար, և հետևողական է` տարածաշրջանային խաղաղության ու կայունության պահպանմանը նպատակաուղղված իր գործողություններում:
Այս առումով կարող եմ ուրախությամբ փաստել, որ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության իշխանությունների հետ ուղղակի փոխազդեցությունները դառնում են ավելի ու ավելի ակտիվ: Առավել հաճախակի են դարձել մեր եվրոպացի գործընկերների` պատգամավորների, հասարակական գործիչների այցերը:

Եվրամիությունը ժողովրդավարության խորհրդանիշ է: Իր հիմնական սկզբունքներից ու արժեքներից ելնելով` Միությունը պետք է լինի այն մարդկանց կողքին, որ պայքարում են ժողովրդավարության, մարդու իրավունքների, ազատության և հավասարության համար: Այս մարդիկ սպասելիքներ ունեն, և Եվրամիությունը կարող է օգնել իրականացնել դրանք»:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ